Các sản phẩm mỡ thường có các thông số cơ bản tương tự như cấp độ NLGI và điểm nhỏ giọt, nhưng các chi tiết quan trọng như loại dầu gốc, hóa chất làm đặc và hàm lượng phụ gia thậm chí có thể không có trên các bảng dữ liệu kỹ thuật. Các đặc tính vật lý như độ nhớt, độ dính, khả năng chống rửa trôi bằng nước và hành vi phun ra cũng quan trọng không kém nhưng thường không được ghi lại.

Thay đổi mỡ không phải là điều bạn muốn làm một cách tùy tiện. Trước khi bạn thay đổi sản phẩm, điều quan trọng là phải hiểu những gì đang xảy ra trong hệ thống của bạn. Một vài ví dụ về nơi rắc rối có thể bắt đầu bao gồm: 

 - Trộn lẫn các loại mỡ một cách vô ý vì ai đó đã lấy nhầm súng bơm mỡ.

 - Tốc độ thiết bị tăng lên do thay đổi vận hành mà không đánh giá xem mỡ có thể đáp ứng kịp không.

 - Nhiệt độ hoạt động tăng cao khiến mỡ vượt quá giới hạn định mức của nó.

 - Điều kiện bảo quản thay đổi — nhà kho nóng hơn hoặc vị trí ngoài trời gây xuống cấp mỡ. 

CÁC VẤN ĐỀ THƯỜNG XẢY RA KHI SỬ DỤNG MỠ

Vấn đề 1: Dầu tách ra khỏi mỡ

Nếu bạn thấy dầu rò rỉ ra khỏi mỡ — dù trong quá trình sử dụng hay bảo quản — đó được gọi là hiện tượng chảy dầu (bleeding). Nhiệt, rung động hoặc trọng lực đơn giản có thể khiến dầu tách ra khỏi cấu trúc chất làm đặc.

Giải pháp: Nếu việc chảu dầu gây không đảm bảo việc bôi trơn, hãy chuyển sang loại mỡ có chất làm đặc ổn định hơn. Ví dụ, nâng cấp từ mỡ lithium cơ bản lên mỡ lithium phức hợp hoặc thậm chí là mỡ canxi sulfonate phức hợp thường sẽ cải thiện độ ổn định cơ học và giảm chảy dầu. 

Vấn đề 2: Mỡ bị đóng bánh (Grease Caking Up)

Mỡ bị khô hoặc tạo thành một lớp bánh cứng thường là do sự tách dầu quá mức, bay hơi hoặc các vấn đề về khả năng tương thích giữa các chất làm đặc. Nó cũng có thể do bôi trơn quá mức các vỏ kín.

Giải pháp: Thử một loại mỡ được pha chế với dầu gốc tổng hợp, loại dầu chống bay hơi tốt hơn dầu khoáng. Bạn cũng có thể cần điều chỉnh khoảng thời gian bảo trì phòng ngừa (PM) của mình — rút ngắn chu kỳ xả mỡ đối với hệ thống hở hoặc kéo dài khoảng thời gian đối với hệ thống kín. 

Cảnh báo: Cẩn thận với các vấn đề tương thích của mỡ!

Việc trộn lẫn các loại mỡ không tương thích có thể không gây ra hiệu ứng đáng chú ý (trường hợp tốt nhất), khiến mỡ trở thành một hỗn hợp lỏng và rò rỉ, hoặc cứng lại thành vật liệu giống như đá, có vảy. Thủ phạm lớn nhất đằng sau sự không tương thích là hóa chất làm đặc, nhưng sự không tương thích của dầu gốc và phụ gia cũng có thể đóng vai trò.

Nếu bạn không chắc liệu hai loại mỡ có tương thích hay không, cách an toàn nhất là giả định rằng chúng không tương thích. Luôn luôn loại bỏ càng nhiều mỡ cũ càng tốt và giám sát nhiệt độ thiết bị chặt chẽ sau bất kỳ sự thay đổi nào. Ngay cả các sản phẩm sử dụng cùng một họ chất làm đặc (như lithium phức hợp sang lithium phức hợp) cũng có thể hoạt động khác nhau tùy thuộc vào công thức. 

Vấn đề 3: Mỡ không chảy qua hệ thống bôi trơn tập trung

Mỡ quá lạnh, quá đặc hoặc quá dính có thể làm tắc nghẽn đường ống hoặc không bao giờ đến được các bộ phận quan trọng. Lý tưởng nhất, các hệ thống tập trung cần một loại mỡ mềm hơn — chẳng hạn NLGI 0 hoặc NLGI 1 — với ít chất tạo độ dính tối thiểu. Bạn cũng có thể xem xét các bảng dữ liệu để xác định xem có bất kỳ thử nghiệm khả năng bơm nào đã được thực hiện để cung cấp thông tin chi tiết về khả năng chảy của mỡ qua đường ống hay không.

Giải pháp: Kiểm tra các thùng chứa để tìm dầu đọng lại, cho thấy sự tách lớp. Nếu cần, chuyển sang loại mỡ có cấp độ NLGI thấp hơn hoặc một loại có độ nhớt dầu gốc nhẹ hơn. Luôn luôn khớp sản phẩm với các thông số kỹ thuật thiết kế của hệ thống của bạn. 

Vấn đề 4: Vấn đề khi bơm mỡ

Mỡ lạnh hoặc được bảo quản không đúng cách có thể gây ra túi khí trong ống và dòng chảy kém từ thùng hoặc phuy đến bộ phận bơm. Việc không sử dụng các tấm đè trong phuy cũng có thể dẫn đến lãng phí sản phẩm khiến mỡi không được bơm cạn từ phuy chứa.

Giải pháp: Sử dụng các bộ nắp mới hơn với các gioăng có rãnh để ngăn chặn hiện tượng khóa khí. Nếu bạn đang sử dụng các thùng thép lớn hoặc phuy, hãy đảm bảo chúng có các tấm đè phù hợp và khuyến sử dụng ít nhất 98% sản phẩm. 

Vấn đề 5: Mỡ hỏng hoặc hết quá sớm

Khi mỡ bị hỏng quá nhanh, nguyên nhân gốc rễ thường bao gồm nhiệt, tốc độ vòng bi, tác động cơ học hoặc nhiễm bẩn hóa học.

Giải pháp: Giảm nhiệt độ hoạt động nếu có thể, cải thiện kiểm soát nhiễm bẩn và chọn các loại mỡ có dầu gốc độ nhớt cao hơn, nhiều chất tạo độ dính hơn hoặc cấp độ NLGI cao hơn để có độ ổn định cơ học tốt hơn.

Vấn đề 6: Mòn vòng bi sớm

Vòng bi bị mòn quá sớm có thể do các vấn đề cơ học như quá tải, lệch trục, kích thước không đúng hoặc viêch bôi trơn kém — bao gồm sử dụng mỡ có độ nhớt dầu gốc quá thấp hoặc thiếu phụ gia cực áp (EP).

Giải pháp: Thực hiện một cuộc điều tra lỗi hoàn chỉnh. Kiểm tra tải trọng, độ lệch trục, lựa chọn mỡ và thực hành tái bôi trơn trước khi đưa ra kết luận. Thường thì đó là sự kết hợp của nhiều yếu tố, không phải một nguyên nhân duy nhất. Nếu có vấn đều do mỡ, viêc tăng độ nhớt và phụ gia EP cũng như các loại mỡ có phụ gia chống mài mòn là cần thiết để cải thiện bảo vệ của vòng bi.

Vấn đề 7: Mỡ bị rửa trôi bởi nước 

Rửa trôi bằng nước là một vấn đề đau đầu phổ biến đối với các vòng bi được che chắn hoặc thiết bị tiếp xúc với nước rửa, mưa hoặc nước quy trình.

Giải pháp: Nâng cấp lên loại mỡ được thiết kế cho điều kiện ẩm ướt. Mỡ canxi sulfonate mang lại khả năng chống nước tuyệt vời, tiếp theo là các loại canxi phức hợp và nhôm phức hợp. Mỡ lithium phức hợp khá tốt nhưng có thể gặp khó khăn trong môi trường rất ẩm ướt. Luôn tìm các công thức "ổn định thủy phân". 

Vấn đề 8: Mỡ chuyển sang màu sẫm hoặc đen

Mỡ bị sẫm màu thường báo hiệu sự oxy hóa, nhiễm bẩn mảnh vụn vòng bi hoặc quá nhiệt. Trong những trường hợp cực đoan, điện áp lạc hoặc phóng điện tĩnh điện bên trong vòng bi có thể gây ra hư hỏng do hồ quang, nhìn thấy dưới dạng rãnh hoặc rỗ.

Giải pháp: Thực hiện kiểm tra mùi xem có mùi cháy không, kiểm tra nối đất của máy móc, và kiểm tra vòng bi xem có vết hồ quang không. Nếu cần, gửi mẫu đến phòng thí nghiệm để phân tích chất bẩn. 

Vấn đề 9: Mỡ chuyển sang màu sữa

Nếu mỡ chuyển sang màu sữa, nhiễm nước thường là thủ phạm. Một số chất làm đặc tự nhiên hấp thụ nước, trong khi những chất khác lại chống rửa trôi tốt hơn. Nhiễm bẩn nhẹ không phải lúc nào cũng làm hỏng mỡ, nhưng nó thường sẽ rút ngắn tuổi thọ sử dụng của nó.

Giải pháp: Loại bỏ nguồn nước. Chọn một loại mỡ thải nước tốt — như nhôm phức hợp với phụ gia polymer — hoặc nhũ hóa nước hiệu quả, như mỡ canxi sulfonate. 

Vấn đề 10: Vòng bi quá nhiệt

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến vòng bi quá nhiệt đơn giản là bôi trơn quá mức. Lượng mỡ thừa làm tăng áp suất bên trong, phá hủy các phớt vòng bi và dẫn đến nhiệt độ hoạt động cao hơn. Việc thiếu dầu bôi trơn, mặc dù ít phổ biến hơn, cũng có thể gây ra quá nhiệt.

Giải pháp: Thêm một lượng nhỏ mỡ mỗi lần và theo dõi thay đổi nhiệt độ. Nếu nhiệt độ giảm, hãy tăng tần suất bôi mỡ một chút. Nếu chúng tăng, hãy xả mỡ thừa và giảm lượng mỡ nạp. Vòng bi tốc độ cao có thể cần một loại mỡ có độ nhớt dầu gốc thấp hơn. 

Vấn đề Thêm: Dầu bị tách ra trong thùng chứa ban đầu

Một chút dầu tách trong phuy hoặc thùng mỡ là bình thường — đặc biệt là sau khi vận chuyển hoặc chu kỳ nhiệt. Nhưng việc tách dầu quá mức có thể báo hiệu rắc rối.

Giải pháp: Nếu chảy dầu là tối thiểu trong mức cho phép (lên đến khoảng 0,6 cm), chỉ cần khuấy đều dầu trở lại. Tuy nhiên, nếu mỡ trông tách lớp nặng hoặc chảy nước, hãy loại bỏ nó.

TỔNG KẾT

Các vấn đề liên quan đến mỡ bôi trơn rất dễ bị bỏ sót vì phần lớn diễn ra bên trong máy. Tuy nhiên, nếu bạn chú ý đến những dấu hiệu nhỏ — như thay đổi nhiệt độ, độ đặc, màu sắc hoặc rò rỉ — bạn có thể phát hiện sớm vấn đề.

Luôn làm việc với nhà cung cấp mỡ và OEM để chọn đúng sản phẩm. Trước khi chuyển đổi mỡ, hãy xác minh tính tương thích bằng thử nghiệm kiểm soát và theo dõi hiệu suất cẩn thận. Đôi khi việc dùng mỡ nặng hơn hoặc dầu nhớt hơn chỉ là giải pháp tạm thời che giấu vấn đề cơ khí bên dưới.

Hãy nhớ: Trong lĩnh vực bôi trơn, điều bạn không thấy có thể gây hại cho bạn.